Dijital diş hekimliği, modern diş tedavilerini daha verimli hale getirmek için dijital teknolojilerin entegre edildiği bir diş hekimliği alanıdır. Bilgisayar destekli tasarım (CAD) ve bilgisayar destekli üretim (CAM) teknolojileri, dijital diş hekimliğinin temel taşlarıdır. Bu teknoloji, özellikle diş restorasyonları ve protezlerin tasarım ve üretim süreçlerini dijitalleştirerek hızlandırmayı amaçlar. CAD/CAM sistemi, diş hekiminin restorasyonları dijital ortamda hassas bir şekilde tasarlayıp hızlıca üretmesini sağlar. Dişlerdeki hasarların onarımı için geleneksel yöntemlerle karşılaştırıldığında daha kısa sürede ve daha kesin sonuçlar elde edilebilir.
Dijital Diş Hekimliği Nedir, Ne İşe Yarar?
Dijital diş hekimliği, diş hekimlerinin işini kolaylaştırmasının yanı sıra, hastalar için daha konforlu bir tedavi süreci sağlar. Dijital tarama sistemleri sayesinde eski tip ağız kalıpları ve ölçüler alma gerekliliği ortadan kalkar. Ayrıca CAD/CAM teknolojisi, diş hekimlerine hastaların ihtiyaçlarına özel, kişiselleştirilmiş çözümler sunma olanağı tanır. Bu durum, hastaların diş yapısına daha uygun protezlerin yapılmasını ve estetik açıdan daha tatmin edici sonuçlar elde edilmesini sağlar.
Dijital diş hekimliği aynı zamanda maliyet etkinliği ve zamandan tasarruf açısından da avantaj sağlar. Dijital süreçler, diş protezlerinin laboratuvar ortamında üretilmesini gerektirmeyebilir, bu da hem hasta hem de diş hekimi için zaman kazandırır. CAD/CAM teknolojisinin sağladığı hız, tedavi sürecini hızlandırırken, aynı zamanda yüksek kaliteli ve dayanıklı restorasyonlar yapılmasına olanak tanır.
CAD-CAM Tedavisi Hangi Tedavilerde Kullanılır?
CAD/CAM teknolojisi, diş hekimliğinde çeşitli restoratif ve protez tedavilerinde yaygın olarak kullanılır. Bu teknoloji, özellikle aşağıdaki tedavi süreçlerinde kullanılır:
Kron ve Köprü Yapımı: CAD/CAM teknolojisi, dişlerdeki büyük çürüklerin veya hasarların onarılmasında kullanılan kron ve köprülerin hızlı ve hassas bir şekilde üretilmesini sağlar. Geleneksel yöntemlerde kron ve köprülerin hazırlanması günler veya haftalar sürebilirken, CAD/CAM ile bu süreç aynı gün içinde tamamlanabilir.
Laminalar ve Veneer Kaplamalar: Estetik diş tedavilerinde kullanılan laminalar, dişlerin ön yüzeyine yerleştirilen ince porselen kaplamalardır. CAD/CAM teknolojisi, bu tür kaplamaların hastanın diş yapısına tam uyumlu olacak şekilde tasarlanmasını sağlar.
Diş İmplantı Üstü Protezler: İmplant tedavilerinde dişlerin üzerine yerleştirilen protezlerin tasarımında CAD/CAM teknolojisi, implantın tam yerleşimi ve uyumu açısından büyük bir avantaj sağlar.
Inley ve Onley Restorasyonları: Dişlerin bir kısmının hasar gördüğü durumlarda kullanılan bu dolgu türleri, CAD/CAM teknolojisiyle doğal dişe en yakın şekilde hazırlanabilir. Özellikle estetik kaygıların ön planda olduğu durumlarda CAD/CAM sistemi, restorasyonların kusursuz görünüm ve fonksiyon sunmasını sağlar.
Geçici Protezler: CAD/CAM teknolojisi, hastalara tedavi sırasında geçici protezler sunarak nihai restorasyon yapılana kadar konforlu bir kullanım sağlar. Bu geçici protezler, hasta için estetik ve fonksiyonel bir geçiş sağlar.
Bu uygulamalar, CAD/CAM teknolojisinin diş hekimliğinde ne kadar geniş bir kullanım alanına sahip olduğunu ve hemen hemen her restoratif ve protez tedavisi türünde kullanılabileceğini gösterir.
CAD-CAM Uygulaması Nasıl Yapılır?
CAD/CAM uygulamaları genellikle birkaç aşamadan oluşur ve her aşama teknoloji ile optimize edilmiştir. Süreç, dişlerin dijital taranmasıyla başlar, ardından bilgisayarda tasarım yapılır ve son olarak üretilen protez dişe yerleştirilir. İşlem adım adım şu şekilde işler:
Dijital Tarama: İlk olarak, diş hekimi hastanın diş yapısını dijital bir tarayıcı ile tarar. Bu tarama işlemi, ağız içindeki dişlerin ve tedavi alanının üç boyutlu bir görüntüsünü oluşturur. Dijital tarama yöntemi, geleneksel ağız ölçüsü alma işlemine kıyasla daha rahat ve daha hızlıdır. Tarama işlemi sırasında hasta, rahatsız edici ağız kalıpları kullanmak zorunda kalmaz.
Dijital Tasarım: Tarama sonucunda elde edilen üç boyutlu görüntüler, CAD yazılımına aktarılır. Bu yazılım, diş hekimi ya da teknisyen tarafından kullanılarak restorasyonun (kron, köprü, lamina vb.) dijital tasarımı yapılır. Tasarım aşamasında dişin şekli, boyutu ve rengi hastanın doğal diş yapısına uygun olarak belirlenir. Bu aşama, protezin hastanın diş yapısıyla mükemmel uyumlu olmasını sağlar.
Üretim: CAD yazılımı ile oluşturulan tasarım, CAM yazılımına aktarılır ve üretim aşamasına geçilir. CAM sistemi, genellikle seramik ya da zirkonya bloklardan protezi oyarak işler. Üretim işlemi oldukça hassas bir şekilde gerçekleştirilir ve genellikle birkaç saat içinde tamamlanır.
Son İşlemler: Üretilen protez, diş hekimi tarafından hastanın diş yapısına tam uyum sağlayacak şekilde cilalanır ve gerekli son rötuşlar yapılır. Bu aşamada protez, estetik açıdan doğal diş görünümüne en yakın olacak şekilde düzenlenir.
Yerleştirme: Son aşamada, diş hekimi protezi hastanın dişine sabitler. Protezin yerine oturup oturmadığı kontrol edilir ve gerekli düzeltmeler yapılır. Böylece tedavi tamamlanır ve hasta protezini kullanmaya başlar.
Bu süreç, CAD/CAM teknolojisinin hız ve hassasiyet açısından ne kadar gelişmiş bir sistem olduğunu gösterir. Geleneksel yöntemlerde haftalar süren bu işlemler, CAD/CAM ile birkaç saat içinde tamamlanabilir.
CAD-CAM Tedavisinin Avantajı Nedir?
CAD/CAM teknolojisinin diş hekimliğinde pek çok avantajı vardır. Bu avantajlar hem diş hekimleri hem de hastalar için tedavi süreçlerini kolaylaştırır ve iyileştirir. İşte CAD/CAM tedavisinin başlıca avantajları:
Zamandan Tasarruf: Geleneksel yöntemlerde diş protezlerinin üretimi günler veya haftalar sürebilirken, CAD/CAM teknolojisi ile bu süre saatlere indirgenir. Bu, hastaların aynı gün içinde tedavi olmasını sağlar.
Yüksek Hassasiyet: CAD/CAM teknolojisi, protezlerin yüksek hassasiyetle üretilmesini sağlar. Dijital tasarım ve üretim süreçleri, hata payını minimuma indirir ve protezin hastanın diş yapısına mükemmel uyum sağlamasını garanti eder. Bu da protezin daha dayanıklı ve uzun ömürlü olmasını sağlar.
Estetik ve Doğal Görünüm: CAD/CAM teknolojisi ile üretilen diş protezleri, doğal dişlerle uyumlu olacak şekilde tasarlanır. Dişin rengi, dokusu ve şeffaflığı hastanın diş yapısına göre optimize edilir. Bu da estetik açıdan tatmin edici sonuçlar sunar.
Hasta Konforu: Geleneksel ölçü alma işlemleri sırasında kullanılan kalıpların yarattığı rahatsızlıklar CAD/CAM teknolojisi ile ortadan kalkar. Dijital tarama işlemi, daha hızlı ve konforlu bir süreç sağlar.
Hata Oranının Düşmesi: CAD/CAM sistemleri, dijital süreçlerin doğruluğu sayesinde üretim aşamalarında hata oranını azaltır. Geleneksel yöntemlerde insan hatasına bağlı yanlış üretim riski daha yüksekken, CAD/CAM ile bu tür hatalar minimize edilir.
CAD-CAM Tedavisi Kimler İçin Önerilir?
CAD/CAM teknolojisi, diş restorasyonuna ihtiyaç duyan birçok hasta için ideal bir tedavi seçeneği sunar. Ancak bu tedavi yönteminin önerildiği spesifik durumlar şunlardır:
- Dişlerinde Kapsamlı Hasar Olan Hastalar: Büyük çürükler veya kırıklar nedeniyle dişlerinin korunması ve onarılması gereken hastalar için CAD/CAM ile yapılan kronlar ve köprüler önerilir.
- Estetik Kaygıları Olan Hastalar: Estetik olarak dişlerinin görünümünü iyileştirmek isteyen ve daha doğal bir diş görünümü talep eden hastalar için CAD/CAM teknolojisi ideal bir çözümdür. Özellikle lamina ve veneer kaplamalar estetik açıdan mükemmel sonuçlar sunar.
- Zaman Kısıtlaması Olan Hastalar: Diş tedavilerini hızlı bir şekilde tamamlamak isteyen hastalar için CAD/CAM ideal bir seçenek sunar. Aynı gün içinde diş protezi yapılabilmesi, zaman kısıtlaması olan hastalar için büyük bir avantajdır.
- Diş İmplantı Tedavisi Gören Hastalar: İmplant üzerine protez yapılması gereken hastalar, CAD/CAM teknolojisinin sağladığı hassas üretim süreçlerinden faydalanabilirler.
Ancak her hasta için CAD/CAM tedavisi uygun olmayabilir. Özellikle çok geniş köprüler veya karmaşık implant uygulamaları, laboratuvar ortamında daha kapsamlı üretim gerektirebilir. Bu nedenle, hastanın durumuna göre en uygun tedavi yöntemini belirlemek diş hekiminin sorumluluğundadır.
CAD-CAM Tedavisi ile Hangi Bölümler İlgilenir?
CAD/CAM teknolojisi, diş hekimliğinde birden fazla bölüm tarafından kullanılmakta ve uygulanmaktadır. Bu teknolojiyle doğrudan ilgilenen başlıca bölümler şunlardır:
Protetik Diş Tedavisi: Diş protezlerinin tasarımı ve üretimi ile ilgilenen protetik diş tedavisi bölümü, CAD/CAM teknolojisinin en çok kullanıldığı alanlardan biridir.
Restoratif Diş Hekimliği: Dişlerdeki hasarların onarımı ve restorasyonu sürecinde CAD/CAM teknolojisi, restoratif diş hekimliği uzmanlarının işini kolaylaştırır.
İmplantoloji: Diş implantlarının yerleştirilmesi ve bu implantların üzerine protez yapılması süreçlerinde CAD/CAM teknolojisi, implantların doğru yerleşimini ve uzun ömürlü olmasını sağlar.
Estetik Diş Hekimliği: Estetik açıdan mükemmel diş görünümü isteyen hastalar için CAD/CAM, estetik diş hekimliği bölümünün en büyük yardımcılarından biridir.
CAD/CAM Teknolojisinin Diş Hekimliğine Katkıları
- Hastaların tedavi sürelerini önemli ölçüde kısaltır, aynı gün içinde diş protezleri uygulanabilir.
- Hata payı minimuma indirilir, dijital üretim sayesinde insan hatasına bağlı üretim hataları ortadan kaldırılır.
- Daha doğal ve estetik sonuçlar elde edilir, diş protezlerinin rengi ve şekli hastanın doğal diş yapısına uygun olacak şekilde tasarlanabilir.
- Hasta konforunu artırır, dijital tarama sayesinde ağız kalıbı gerekliliği ortadan kalkar ve ölçü alma süreci daha rahat geçer.
- Diş protezlerinin uzun ömürlülüğü sağlanır, yüksek hassasiyetle üretilen protezler daha dayanıklı olur ve daha uzun süre kullanılabilir.
Sonuç olarak, CAD/CAM teknolojisi diş hekimliğinde devrim niteliğinde bir yenilik sunmaktadır. Hem hastaların hem de diş hekimlerinin daha hızlı, daha hassas ve daha konforlu bir tedavi süreci yaşamasına olanak tanır.
CAD-CAM Tedavisi ile İlgili Bilimsel Yayınlar
Int J Clin Pediatr Dent dergisi Haziran 2024 tarihinde yayımlanan “Factors Influencing the Fit and Retention of Computer-aided Design/Computer-aided Manufacturing-based Three-dimensional Printed Band and Loop Space Maintainers” konulu çalışmanın amacı, pedodonti alanında kullanılan üç boyutlu (3B) tarama ve yazdırma teknolojilerinin mevcut sınırlamalarını tartışmaktır. İntraoral tarama ve 3B baskı süreçlerinin avantajlarına rağmen, klinisyenlerin karşılaşabileceği bazı kısıtlamalar mevcuttur. Çalışmada, bu teknolojilerin uygulamada fit ve tutuculuğunu etkileyen faktörler ele alınmıştır. Yöntem olarak, intraoral tarama ve 3B baskı sistemlerinin klinik kullanımlarında karşılaşılan sorunlar gözden geçirilmiştir. Sonuç olarak, bu teknolojiler çocuk diş hekimliği için potansiyel faydalar sağlarken, bazı eksiklikler ve sınırlamaların giderilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Değerlendirmede, gelecekteki gelişmelerin bu alandaki sınırlamaları azaltacağı öngörülmektedir.
BMC Oral Health dergisinde Ekim 2024 tarihinde yayımlanan “Interface misfit of conventionally milled and novel hybrid full-arch implant-supported titanium frameworks” adlı çalışmanın amacı, implant platformu/çerçeve arayüzlerinin (PFI) üretiminde seçici lazer eritme (SLM) ve bilgisayarlı sayısal kontrol (CNC) yöntemlerini birleştiren hibrit bir üretim tekniğinin, geleneksel CNC frezeleme yöntemi ile karşılaştırılmasıdır. Çalışmada, dört grup titanyum çerçeve üretilmiş ve tarayıcı ile ölçülen sapmalar, CAD modeli ile karşılaştırılmıştır. Sonuçlara göre, dört-PFI hibrit çerçevelerin sapmaları, CNC frezeleme yöntemine göre daha düşük bulunmuştur. Ayrıca, hibrit yöntem ham madde kullanımını %11’e, işleme süresini ise %25’e indirgemiştir. Bu değerlendirme, hibrit tekniğin ekonomik ve hassas bir alternatif sunduğunu göstermektedir.
Ankara Çankaya Çukurambar bölgesinde hizmet veren Perspektif Diş Polikliniğine tüm soru ve görüşlerinizi iletebilir ve ayrıca Diş Taşı Temizliği, Bruksizm Tedavisi, 20 Yaş Diş Çekimi, Apikal Rezeksiyon, Gömülü Diş Çekimi, İmplant Tedavisi, Çocuk Diş Hekimliği, Diş Beyazlatma, Diş Eti Çekilmesi, Diş Eti Estetiği, Küretaj, Gülüş Tasarımı, İnley ve Onley Diş Restorasyonları, Porselen Lamina ve Zirkonyum Diş Kaplama konularında İletişim sayfamız üzerinden randevu alabilirsiniz.
Bu makale Perspektif Diş Polikliniği tarafından hazırlanmıştır.
