Diş kırılması, bir kaza, yüz bölgesine darbe veya diş çürümesi gibi çeşitli nedenlerle her an meydana gelebilir. Kırık veya çatlak bir diş genellikle ciddi bir durum oluşturmasa da, tedavi edilmesi gereklidir. Bu makalede, diş kırılması durumunda yapılması gerekenleri ve tedavi yöntemlerini ele alacağız.
Diş Kırılması Tedavisi Nasıl Yapılır?
Diş kırılması durumunda ilk yapılması gereken şey, mümkün olan en kısa sürede bir diş hekimine başvurmaktır. Kırılan bir diş tedavi edilmezse, enfeksiyon riski artabilir ve dişin tamamen kaybedilmesine yol açabilir. Bir diş hekimi, kırık dişi inceleyerek uygun tedavi yöntemini belirler. Kırık diş tedavisi; diş dolgusu, kuron, kanal tedavisi ve geçici tedavileri içerebilir.
Diş Dolgusu: Eğer kırık küçükse, diş hekimi genellikle bir dolgu veya dişe uygun renkte bir kompozit reçine kullanarak dişi onarabilir. Bu işlem, dişi eski görünümüne ve işlevine döndürmek için hızlı ve etkili bir yöntemdir.
Kuron: Kırık büyükse veya dişin büyük bir kısmı kaybolmuşsa, diş hekimi dişin üzerine bir kuron (kaplama) yerleştirir. Kuron, dişi tamamen kaplayan ve genellikle porselen, metal ya da seramikten yapılan bir yapıdır. Bu, dişin sağlam kalmasını sağlar ve estetik görünümünü korur.
Kanal Tedavisi: Eğer kırık dişin sinirine kadar ulaşmışsa, diş hekimi bir kanal tedavisi yapabilir. Bu prosedürde, dişin içindeki ölü doku temizlenir ve bölge kapatılır. Ardından genellikle bir kuron ile diş korunur.
Geçici Tedaviler: Acil bir durumda, diş hekimi kırılan dişi geçici bir dolgu ile doldurabilir veya dişin kalan kısmını korumak için geçici bir kaplama kullanabilir. Bu, daha sonra yapılacak kalıcı tedaviye kadar dişi korumak için bir önlemdir.
Yarısı Kırılan Diş Nasıl Tedavi Edilir?
Bir dişin yarısının kırılması ciddi bir durumdur ve genellikle acil tedavi gerektirir. Yarısı kırılan bir diş için yapılabilecek tedavi seçenekleri şunlardır:
Diş Parçasının Yapıştırılması: Eğer kırılan parça bulunabiliyorsa ve diş hekiminiz uygun görürse, bu parça dişe yeniden yapıştırılabilir. Bu, estetik olarak en iyi sonucu verebilir ve dişin doğal yapısını korur.
Dolgu ve Kaplama: Eğer parça yapıştırılamıyorsa, dişin geri kalanı dolgu ile onarılabilir veya bir kuron yerleştirilerek dişin tamamı kaplanabilir. Bu, dişin işlevini ve görünümünü eski haline getirmek için en yaygın yöntemdir.
Kırılan Dişin Yerine Ne Yapılabilir?
Kırılan bir dişin yerine yapılabilecek birkaç seçenek vardır:
Diş İmplantları: Dişin tamamen kaybedildiği durumlarda, diş implantları en etkili çözüm olabilir. İmplant, çene kemiğine yerleştirilen bir titanyum vidanın üzerine yapay bir diş yerleştirilmesi işlemidir. Bu, doğal dişe çok yakın bir görünüm ve işlev sağlar.
Köprüler: Kırılan dişin yerine, komşu dişlere bağlı olarak yerleştirilen köprüler de bir seçenektir. Bu, diş kaybının yarattığı boşluğu doldurur ve çiğneme işlevini geri kazandırır.
Protezler: Daha geniş çaplı diş kayıplarında, hareketli veya sabit protezler kullanılabilir. Bu protezler, eksik dişleri tamamlamak için yapılır ve genellikle estetik ve işlevsel çözümler sunar.
Diş Kırılması Düzelir mi?
Diş kırılması kendi kendine düzelmez. Ancak diş hekimleri, kırık dişi onarmak için çeşitli yöntemler kullanabilirler. Dolgu, kaplama veya kanal tedavisi gibi işlemlerle dişin eski haline dönmesi sağlanabilir. Bu tedaviler, dişin işlevini ve estetiğini geri kazandırmak için etkilidir.
Kırık Dişe Dolgu Yapılır mı?
Evet, kırık dişe dolgu yapılabilir. Özellikle küçük kırıklar ve çatlaklar için dolgu en yaygın tedavi yöntemidir. Dolgu, dişin çiğneme fonksiyonunu korur ve estetik görünümünü düzeltir. Ayrıca, dolgu materyalleri genellikle dişin doğal renginde olduğundan, kırık dişin estetik görünümü de korunur.
Kırık Diş Dolgusu Ne Kadar Dayanır?
Kırık bir dişe yapılan dolgunun ne kadar dayanacağı, kullanılan materyale ve dişin konumuna bağlıdır. Kompozit dolgular genellikle 5-7 yıl dayanabilirken, porselen veya amalgam dolgular daha uzun ömürlü olabilir. Ayrıca, dolgunun dayanıklılığı, kişinin diş bakımına ve dolgunun yapıldığı bölgeye göre değişiklik gösterebilir.
Kırık Diş Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Kırık bir diş tedavi edilmezse, ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Tedavi edilmeyen bir kırık, dişte enfeksiyona yol açabilir. Bu enfeksiyon, dişin iç yapısına ve hatta çevredeki dokuya yayılabilir. İlerleyen enfeksiyonlar, dişin kaybına ve ciddi ağrılara neden olabilir. Tedavi edilmeyen kırık dişler, zamanla daha da kırılabilir veya çürüyebilir. Bu durumda, dişin tamamen kaybedilmesi olasıdır. Diş kaybı, çiğneme fonksiyonunun azalmasına ve estetik sorunlara yol açabilir. Kırık diş, çevresindeki diğer dişlere de zarar verebilir. Örneğin, kırık dişin keskin kenarları diğer dişleri çizebilir veya diş eti problemlerine yol açabilir.
Diş kırılması her yaşta ve her durumda meydana gelebilir. Kırık dişlerin tedavisi için diş hekimine başvurmak ve hızlı bir şekilde uygun tedavi yöntemini belirlemek, dişin sağlığı ve işlevselliği açısından kritik öneme sahiptir. Dişlerinizde herhangi bir kırık veya çatlak fark ettiğinizde, zaman kaybetmeden bir uzmana başvurun. Bu, uzun vadeli diş sağlığınızı korumanın en iyi yoludur.
Diş Kırılması ile İlgili Önemli Çıkarımlar
- Erken Tedavi Enfeksiyonu Önler: Kırık bir diş tedavi edilmezse, enfeksiyon riski artar ve diş kaybına yol açabilir.
- Diş İmplantları Kalıcı Çözüm Sunar: Diş implantları, kaybedilen dişlerin yerine doğal görünümlü ve uzun ömürlü bir çözüm sağlar.
- Geçici Dolgular Acil Durumda Kullanılabilir: Acil durumlarda geçici dolgular, kırık dişi koruyarak kalıcı tedaviye kadar zaman kazandırır.
- Kanal Tedavisi Ağrıyı Azaltır: Sinirleri açığa çıkan dişler için kanal tedavisi, ağrıyı hafifletir ve enfeksiyonu önler.
- Kronlar Estetik ve İşlevsel Çözüm Sunar: Kırık dişler için kronlar, hem estetik görünümü hem de çiğneme fonksiyonunu geri kazandırır.
Diş Kırılması ile İlgili Son Bilimsel Yayınlar
Technol Health Care dergisinde Şubat 2024 tarihinde yayınlanan “Survivability of endodontically treated cracked tooth: A systematic review” adlı sistematik inceleme, endodontik tedavi görmüş çatlak dişlerin yaşam süresini ve farklı tedavi protokollerinin etkinliğini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. İnceleme, PRISMA yönergelerine göre oluşturulmuş bir çerçeve kullanılarak yapılmıştır. Mayıs 2023’te çeşitli veritabanlarında kapsamlı bir literatür taraması gerçekleştirilmiş ve dahil edilme kriterlerine uyan çalışmalar seçilmiştir. Veriler, standart bir form kullanılarak iki bağımsız gözlemci tarafından çıkarılmış ve değerlendirilen çalışmalarda metodolojik kaliteyi ölçmek için Newcastle Ottawa aracı kullanılmıştır. Altı gözlemsel çalışma incelemeye dahil edilmiştir. Araştırmalar, mandibular molarların çatlak oluşumuna karşı özellikle hassas olduğunu ve endodontik tedavi sonrası çatlak dişlerin yaşam süresinin %75,8 ile %100 arasında değiştiğini göstermektedir. Çalışmalarda orta derecede yanlılık riski tespit edilmiştir. Sonuç olarak, endodontik tedavi sonrası çatlak dişler yüksek bir hayatta kalma oranı göstermekle birlikte, tedavi sonrasında kuron kullanımının, dişlerin dayanıklılığını ve ömrünü önemli ölçüde arttırdığı görülmüştür.
J Dent dergisinde Ocak 2024 tarihinde yayınlanan “The treatment outcomes of cracked teeth: A systematic review and meta-analysis” adlı çalışmanın amacı, canlı diş pulpasını koruyan çatlak dişlerin (CT-VDP) ve kanal tedavisi görmüş çatlak dişlerin (CT-RCT) klinik tedavi sonuçlarını analiz etmektir. Medline, Embase, PubMed ve Cochrane Library veritabanlarında sistematik bir tarama yapılmıştır. Dişin hayatta kalma oranı (TSR), pulpa hayatta kalma oranı (PSR) ve başarı oranını (SR) değerlendiren ve en az bir yıllık takip süresi olan çalışmalar seçilmiştir. Yanlılık riski Newcastle-Ottawa ölçeği ile değerlendirilmiştir. Nitel analiz için 27 çalışma incelenmiş, 26’sı meta-analize dahil edilmiştir. Üç yıl boyunca restoratif tedavi olmaksızın izleme, %80 başarı oranı göstermiştir. CT-VDP’nin TSR oranı 1-6 yıl arasında %92,8-97,8, PSR oranı 1-3 yıl arasında %85,6-90,4, ve SR oranı 1-3 yıl arasında %80,6-89,9 olarak belirlenmiştir. CT-RCT’nin TSR oranı 1-2 yıl arasında %90,5-91,1, ve SR oranı 1-4 yıl arasında %83,0-91,2 arasında değişmiştir. Restoratif tedavi yapılmaksızın izleme, belirti göstermeyen CT için bir seçenek olabilir. Full-crown restorasyonlar, dişin çıkarılma riskini azaltmada çok daha etkili bulunmuştur. Çatlak dişler için full-crown restorasyonlar, hem CT-VDP hem de CT-RCT’de önemli ölçüde daha düşük pulpal komplikasyon ve diş çekimi riski sağlamaktadır. Restoratif tedavi olmaksızın izleme, belirti göstermeyen çatlak dişler için uygulanabilir bir seçenek olarak değerlendirilebilir. Ancak, belirti gösteren çatlak dişler ve CT-RCT için full-crown restorasyonlar güçlü bir şekilde tavsiye edilmektedir.
Perspektif Diş Kliniği olarak hastalarımız için son teknolojiyi kullanmanın yanı sıra en son yayınlanan bilimsel araştırmaların ışığında, diş hekimleri olarak bizler kendimizi güncel tutuyor ve hasta memnuniyeti için elimizden gelen çabayı gösteriyoruz.
Ankara Çankaya Çukurambar bölgesinde hizmet veren Perspektif Diş Kliniği‘ne tüm soru ve görüşlerinizi iletebilir ve ayrıca Diş Taşı Temizliği, Bruksizm Tedavisi, 20 Yaş Diş Çekimi, Apikal Rezeksiyon, Gömülü Diş Çekimi, İmplant Tedavisi, Çocuk Diş Hekimliği, Diş Beyazlatma, Diş Eti Çekilmesi, Diş Eti Estetiği, Küretaj, Gülüş Tasarımı, İnley ve Onley Diş Restorasyonları, Porselen Lamina ve Zirkonyum Diş Kaplama konularında İletişim sayfamız üzerinden randevu alabilirsiniz.
Bu makale Perspektif Diş Kliniği tarafından hazırlanmıştır.