Dişlerde Renk Değişikliği Neden Olur?

Dişlerdeki renk değişiklikleri, birçok faktörün etkisiyle meydana gelir ve bu durum zamanla estetik kaygılar yaratabilir. Dişlerin beyazlığı, sağlıklı bir ağız yapısının göstergesi olarak kabul edilirken, sararma veya kararma gibi renk değişiklikleri çeşitli sağlık sorunlarına da işaret edebilir. Bu makalede, diş lekelerinin nedenleri, türleri ve tedavi yöntemlerine dair detaylı bilgiler bulacaksınız. Ayrıca renk değişikliğini önlemek için alınabilecek önlemler ve doğal beyazlatma yöntemlerine de değineceğiz.

Diş Lekeleri Nedir? Çeşitleri Var mıdır?

Diş lekeleri, genellikle estetik sorunlar yaratan renk değişimleridir ve bu lekeler iki ana kategoride sınıflandırılır: ekstrinsik ve intrinsik lekeler.

Ekstrinsik lekeler: Bu tür lekeler dişlerin yüzeyinde, yani dış tabakası olan minede oluşur. Kahve, çay, kırmızı şarap gibi renkli içecekler ve yiyecekler dişlerin yüzeyinde birikerek lekelenmelere yol açabilir. Aynı şekilde tütün kullanımı da ekstrinsik lekelerin başlıca nedenlerinden biridir. Düzenli diş fırçalama ve profesyonel diş temizliği bu lekelerin giderilmesinde oldukça etkilidir.

Intrinsik lekeler: Dişlerin iç tabakalarında meydana gelen bu lekeler, daha derin yapısal değişikliklerle ilgilidir. Genellikle diş travmaları, bazı ilaçların kullanımı veya çocukluk döneminde fazla florür alımı sonucunda ortaya çıkar. Intrinsik lekeler daha kalıcı ve derin oldukları için, bunları gidermek için daha ileri tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyulabilir.

Diş Lekeleri Kalıcı Mıdır?

Diş lekelerinin kalıcılığı, lekenin türüne ve nedenine bağlıdır. Ekstrinsik lekeler genellikle kalıcı değildir ve uygun tedavi yöntemleriyle giderilebilir. Diş hekiminin uygulayacağı profesyonel beyazlatma tedavileri ya da düzenli ağız bakımı bu tür lekeleri yok edebilir. Buna karşın intrinsik lekeler daha kalıcı olabilir. Örneğin, diş travması veya dişin iç dokusunda meydana gelen hasarlar sonucu oluşan lekeler, diş beyazlatma yöntemlerine tam olarak yanıt vermeyebilir ve bu durumda porselen kaplama ya da diş kronu gibi estetik çözümler gerekebilir.

Çürük mü yoksa leke mi? Nasıl Ayırt Edilir?

Dişteki renk değişikliğinin basit bir leke mi yoksa çürük belirtisi mi olduğunu anlamak, doğru tedavi yöntemi açısından kritiktir. Çürükler, dişin dış yüzeyinde başlayarak iç tabakalarına kadar ilerleyen bir hasar sürecini ifade eder ve bu süreçte dişin rengi değişebilir. Genellikle kahverengi, siyah veya gri renkte görünür ve zamanla dişte oyuklar oluşur. Çürükler ayrıca diş ağrısına da neden olabilir, çünkü sinir dokusuna kadar ilerleyebilir.

Lekeler ise genellikle diş yüzeyindedir ve ağrıya neden olmazlar. Ancak, çürüklerin aksine, lekeler düzenli diş temizliği veya diş beyazlatma ürünleriyle giderilebilir. Eğer dişinizde herhangi bir oyuk, ağrı veya sıcak-soğuk hassasiyeti varsa, büyük olasılıkla bir çürük söz konusudur ve diş hekimine danışmanız gereklidir.

Diş Lekeleri İçin Diş Beyazlatma Yöntemleri Nelerdir?

Diş beyazlatma, diş yüzeyinde oluşan lekeleri gidermek ve dişlerin doğal rengini geri kazandırmak amacıyla uygulanan popüler bir kozmetik tedavi yöntemidir. Beyazlatma işlemleri hem klinik ortamda hem de evde yapılabilir.

Klinik ortamda beyazlatma: Diş hekimlerinin ofislerinde uygulanan bu yöntem, güçlü beyazlatıcı maddeler içerir ve kısa sürede etkili sonuçlar sağlar. Genellikle hidrojen peroksit veya karbamid peroksit gibi güçlü maddeler kullanılır ve bu sayede dişlerin birkaç ton beyazlaması sağlanır.

Ev tipi beyazlatma kitleri: Diş hekimlerinin önerdiği kişiye özel beyazlatma kitleri, evde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Bu kitler, diş kalıbına uygun beyazlatıcı jeller ve plaklarla kullanılarak düzenli uygulamalar sonucunda etkili olabilir.

Beyazlatıcı diş macunları: Hafif yüzeysel lekeler için beyazlatıcı diş macunları kullanmak etkili bir çözüm olabilir. Ancak bu tür ürünler, dişin daha derinindeki lekeler için yeterli olmayabilir.

Dişlerde Renk Değişikliği İçin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Dişlerdeki renk değişikliğini tedavi etmenin birçok yolu vardır. Tedavi seçimi, dişlerdeki lekenin türüne ve şiddetine göre değişir.

Diş temizliği: Düzenli diş temizliği, diş yüzeyinde biriken plak ve yüzey lekelerinin giderilmesinde en temel adımdır. Diş hekiminin uyguladığı profesyonel temizlik işlemi, dişlerin doğal parlaklığına kavuşmasına yardımcı olur.

Bonding işlemi: Dişin doğal rengini geri kazandırmak amacıyla uygulanan bir yöntemdir. Diş yüzeyine uygulanan kompozit dolgu maddesi, renk değişikliğini gizler ve estetik bir görünüm sağlar.

Porselen kaplamalar: Şiddetli renk değişikliklerinde veya beyazlatma işlemlerine yanıt vermeyen durumlarda, porselen kaplamalar etkili bir çözümdür. Dişin ön yüzeyine yerleştirilen ince seramik kaplamalar, estetik açıdan kusursuz bir görünüm sunar.

Diş kronları: Eğer dişin rengindeki değişiklik diş çürüğü ile birlikteyse, diş kronları kullanılabilir. Dişin üzerine yerleştirilen bu kaplamalar, hem dişin sağlığını korur hem de estetik bir görünüm sağlar.

Dişlerde Renk Değişikliğini Önlemenin Yolları

Dişlerin doğal beyazlığını korumak ve renk değişikliğini önlemek için bazı alışkanlıklar edinmek gerekir. İşte bu konuda dikkat edilmesi gerekenler:

• Düzenli ağız hijyeni sağlayın: Dişlerinizi günde en az iki kez fırçalayarak ve diş ipi kullanarak plak birikimini önleyin.
• Lekelere neden olan yiyecek ve içeceklerden kaçının: Kahve, çay, kırmızı şarap gibi leke bırakma olasılığı yüksek olan
• içeceklerden sonra mutlaka su için ve ağız hijyenine dikkat edin.
• Sigara ve tütün kullanımını bırakın: Tütün ürünleri dişlerin hızla sararmasına ve ağız sağlığının bozulmasına neden olur.
• Profesyonel diş temizliğini ihmal etmeyin: Yılda en az iki kez diş hekiminizi ziyaret ederek profesyonel temizlik yaptırmak, diş sağlığını ve beyazlığını korumanıza yardımcı olur.

Dişlerde renk değişikliği çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve hem estetik hem de sağlık açısından önem taşır. Ekstrinsik lekeler genellikle yüzeyde kalır ve düzenli bakım ile giderilebilirken, intrinsik lekeler daha derin bir tedavi gerektirebilir. Diş sağlığını korumak, düzenli diş bakımı ve doğru alışkanlıklar edinmekle mümkündür. Dişlerin doğal beyazlığını korumak için uygun hijyen önlemlerini almak ve gerektiğinde diş hekiminize başvurmak, uzun vadede sağlıklı bir gülüşe sahip olmanızı sağlayacaktır.

Dişlerde Renk Değişikliği ile İlgili Bilimsel Yayınlar

J Esthet Restor Dent dergisinde Ekim 2024 tarihinde yayımlanan “Penetration of Intracoronal Bleaching Agents Across a Calcium Silicate-Based Coronal Barrier in Pulpless Immature Permanent Teeth: An In Vitro Study” konulu  çalışmanın amacı, rejeneratif endodontik tedavi (RET) sonrası renk değişimi olan dişlerde kullanılan farklı beyazlatma ajanlarının hidrojen peroksit (HP) sızıntı seviyelerini karşılaştırmaktır. Yöntem olarak, elli adet çekilmiş tek köklü insan dişi dört farklı gruba ayrıldı. Grup I, %35 HP; Grup II, sodyum perborat ve salin karışımı; Grup III, sodyum perborat ve %30 HP karışımı; Grup IV, %10 karbamid peroksit ile tedavi edilmiştir. Sonuçlar, Grup III’ün kök kanalı boyunca en yüksek HP sızıntısına neden olduğunu göstermiştir. Değerlendirme olarak, sodyum perborat ve salin karışımı, en düşük HP sızıntısını sağlayarak en güvenli beyazlatma ajanı olarak belirlenmiştir.

Front Dent dergisinde Ağustos 2024 tarihinde yayımlanan “Effect of Three Bleaching Protocols on Tooth Discoloration Caused by Hemoglobin” adlı Bu çalışmanın amacı, hemoglobin kaynaklı diş renklenmelerini gidermede farklı beyazlatma kombinasyonlarının etkinliğini değerlendirmektir. Yöntem olarak, 40 çekilmiş insan premolar dişi kullanılmıştır. Dişler kan ile muamele edilip renk parametreleri ölçüldükten sonra dört gruba ayrılmıştır. Grup A’ya ofis tipi beyazlatma, Grup B’ye oksalik asit ve beyazlatma, Grup C’ye sodyum hipoklorit ve beyazlatma, Grup D’ye ise oksalik asit, sodyum hipoklorit ve beyazlatma uygulanmıştır. Sonuçlar, Grup B ve D’nin, Grup A’ya göre anlamlı derecede daha fazla renk değişimi sağladığını göstermiştir. Değerlendirme olarak, oksalik asit ve beyazlatma kombinasyonu, tek başına beyazlatmadan daha etkili bulunmuştur.