Dil kanseri, dilin yüzeyinde yer alan hücrelerin anormal şekilde büyüyüp çoğalarak tümör oluşturduğu ciddi bir sağlık sorunudur. Dilin ön kısmında (oral dil) veya boğaza yakın arka kısmında (orofaringeal dil) ortaya çıkabilir. Erken teşhis edildiğinde tedavi şansı yüksektir. Bu makalede dil kanserinin belirtilerinden tedavi yöntemlerine kadar kapsamlı bilgiler sunulmaktadır.
Dil Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Dil kanseri başlangıçta belirgin semptomlar göstermeyebilir. Ancak, ilerledikçe çeşitli belirtiler fark edilebilir. Bunlar arasında en yaygın olanlar şunlardır:
- İyileşmeyen yaralar: Dil üzerinde uzun süre iyileşmeyen, kanamaya yatkın yaralar veya ülserler sıklıkla görülür.
- Dil ve ağız ağrısı: Yemek yerken veya konuşurken hissedilen sürekli ağrılar, dil kanserine işaret edebilir.
- Renk değişiklikleri: Dilin yüzeyinde beyaz, kırmızı veya karanlık lekeler belirebilir.
- Yutma zorluğu: Yutkunurken ağrı veya boğazda bir şey sıkışmış hissi yaşanabilir.
- Boyunda şişlik: Lenf düğümlerinin büyümesi, kanserin yayılma ihtimalini gösterebilir.
Bu belirtilerin fark edilmesi durumunda, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulması gerekir.
Dil Kanseri Türleri Nelerdir?
Dil kanseri, tümörün bulunduğu konuma ve hücre yapısına göre farklı kategorilere ayrılır: Ağız içi dil kanseri: Dilin ön iki-üçlük kısmında oluşur ve genellikle daha erken teşhis edilir. Orofaringeal dil kanseri: Dilin boğaza yakın arka kısmında meydana gelir ve genellikle geç evrede fark edilir. Skuamöz hücreli karsinom: Dil kanserlerinin en yaygın türüdür ve dilin yüzeyini kaplayan ince hücrelerde başlar. Hangi tür olursa olsun, erken evrede tedaviye başlanması prognozu olumlu etkiler.
Dil Kanseri Neden Oluşur?
Dil kanseri, genetik mutasyonlar sonucu hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkar. Bu durumun kesin nedeni her zaman belirlenemese de, bazı risk faktörleri tespit edilmiştir:
- Tütün ürünleri kullanımı: Sigara, pipo, puro veya çiğneme tütünleri, en önemli nedenlerden biridir.
- Aşırı alkol tüketimi: Alkol ile tütünün birlikte kullanılması riski katlanarak artırır.
- HPV enfeksiyonu: İnsan papilloma virüsü, özellikle dilin arka kısmında oluşan kanserlerde etkili bir faktördür.
- Düşük bağışıklık: Zayıf bir bağışıklık sistemi, kansere yakalanma riskini artırabilir.
- Genetik yatkınlık: Ailede benzer kanser öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.
Bu risk faktörlerinden kaçınarak kanserin oluşma ihtimali azaltılabilir.
Dil Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Dil kanseri tanısı, doktor veya diş hekimleri tarafından yapılan detaylı muayeneler ve ileri tetkiklerle konur. Bu süreçte kullanılan yöntemler şunlardır: Fiziksel muayene: Ağız ve boğaz detaylı bir şekilde incelenir. Gözle görülebilen anomaliler kontrol edilir. Biyopsi: Şüpheli dokudan küçük bir örnek alınarak mikroskop altında incelenir. Görüntüleme testleri: Tümörün boyutunu ve yayılımını değerlendirmek için BT, MR veya PET taramaları yapılabilir. Erken teşhis, tedavi sürecinin başarısını artırır ve daha az invaziv yöntemlerin kullanılmasına olanak tanır.
Dil Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Dil kanseri tedavisi, hastalığın evresine ve kanserin türüne bağlı olarak değişir. Uygulanan başlıca yöntemler şunlardır:
- Cerrahi tedavi: Kanserli dokunun çıkarılması temel bir tedavi yöntemidir. Geniş tümörlerde dilin bir kısmı alınabilir ve ardından rekonstrüktif cerrahi gerekebilir.
- Radyoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Genellikle cerrahi müdahale sonrası uygulanır.
- Kemoterapi: Kanserin ilerlemesini durdurmak veya yayılımını engellemek için kullanılır. İleri evrelerde sıklıkla tercih edilir.
- Hedefe yönelik tedavi: Kanser hücrelerini hedef alan ilaçlarla uygulanır ve genellikle daha az yan etki yaratır.
- İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücrelerini yok etmeyi amaçlar.
Tedavi planı, hastanın genel sağlık durumu ve kanserin evresine göre kişiselleştirilir.
Dil Kanserinden Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Dil kanseri riskini azaltmak için alınabilecek önlemler şu şekilde sıralanabilir: Tütün ürünlerinden uzak durun: Tütün kullanımı kanserin başlıca nedenlerinden biridir. Alkol tüketimini sınırlayın: Alkol, özellikle tütünle birlikte kullanıldığında riski artırır. HPV aşısı yaptırın: Bu aşı, HPV kaynaklı dil kanserlerinden korunmaya yardımcı olabilir. Düzenli sağlık kontrolleri yaptırın: Diş hekimine düzenli olarak görünmek, kanseri erken fark etme şansını artırır.
Dil kanseri hakkında bilinmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:
- Erken teşhis önemlidir: Belirtiler fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir doktora başvurulmalıdır.
- Risk faktörleri minimize edilmelidir: Tütün ve alkol kullanımı bırakılmalı, HPV’ye karşı aşı yaptırılmalıdır.
- Tedavi yöntemleri çeşitlidir: Cerrahi müdahaleden immünoterapiye kadar geniş bir tedavi yelpazesi mevcuttur.
Dil kanseri, düzenli sağlık kontrolleri ve sağlıklı bir yaşam tarzıyla önlenebilir ya da erken teşhis edildiğinde başarıyla tedavi edilebilir.
Dil Kanseri ile İlgili Bilimsel Yayınlar
J Oral Pathol Med dergisinde Şubat 2024 tarihinde yayımlanan “Ultrasonography use for tongue cancer management: A scoping review” konulu çalışmanın amacı, dil kanserinin klinikopatolojik yönetiminde ultrasonografi kullanımının önemini incelemektir. Araştırma, PubMed/MEDLINE, Scopus, Web of Science ve Google Scholar veri tabanlarında kapsamlı bir literatür taraması ile gerçekleştirilmiştir. 47 çalışmanın incelendiği araştırmada, ultrasonun özellikle ameliyat öncesi dönemde tümör derinliği ve lenf nodu metastazlarını değerlendirmede kullanıldığı görülmüştür. Ultrasonun lenf nodu metastazlarını belirlemede duyarlılığı %47-87,2, özgüllüğü %84,3-95,8 arasında değişmektedir. Sonuçlar, ultrasonografinin dil kanseri için önemli prognostik parametrelerin değerlendirilmesinde güvenilir bir yöntem olduğunu göstermektedir.
Nat Prod Res dergisinde Kasım 2024 tarihinde yayımlanan “Synthesis of epoxyazadiradione-thiazole hybrid derivatives and evaluation of their cytotoxic activities” adlı çalışmada, doğal ürünlere dayalı yeni antikanser ajanlar geliştirme amacıyla, epoksiazadiradion-tiyazol hibritlerinden oluşan bir seri (6a-j) sentezlenmiş ve antikanser aktiviteleri değerlendirilmiştir. Dil kanserine karşı etkili olabilecek yeni antikanser bileşiklerin keşfini hedeflemektir. Sentezlenen bileşiklerin insan kanser ve normal hücre hatlarına karşı sitotoksik aktiviteleri in vitro olarak test edilmiştir. Özellikle bileşik 4, dil kanseri hücre hatlarına karşı güçlü sitotoksik aktivite göstermiştir. Bu bileşik, hücre döngüsü analizine tabi tutulmuş ve G0/G1 fazında hücre döngüsünü durdurduğu görülmüştür. Ayrıca, annexin V/PI boyama testi, bileşik 4’ün dil kanseri hücrelerinde erken apoptozu indüklediğini göstermiştir. Bu sonuçlar, epoksiazadiradionun dil kanserine karşı etkili olabilecek umut verici bir antikanser aday olduğunu ortaya koymaktadır.
Ankara Çankaya Çukurambar bölgesinde hizmet veren Perspektif Diş Polikliniğine tüm soru ve görüşlerinizi iletebilir ve ayrıca Diş Taşı Temizliği, Bruksizm Tedavisi, 20 Yaş Diş Çekimi, Apikal Rezeksiyon, Gömülü Diş Çekimi, İmplant Tedavisi, Çocuk Diş Hekimliği, Diş Beyazlatma, Diş Eti Çekilmesi, Diş Eti Estetiği, Küretaj, Gülüş Tasarımı, İnley ve Onley Diş Restorasyonları, Porselen Lamina ve Zirkonyum Diş Kaplama konularında İletişim sayfamız üzerinden randevu alabilirsiniz.
Bu makale Perspektif Diş Polikliniği tarafından hazırlanmıştır.
